Bir Dönüşüm Yaklaşımı Olarak Tasarımın Katkısal Değeri: PETÜzerinden Değerlendirme

Özet

Günümüzün tüketim toplumunda, atık sorunu önemli bir tehlike haline gelmektedir. Özellikle tüketim ürünlerinin çoğunun ambalajlı olduğu ve kullanılan malzemelerin çoğunun plastik esaslı olduğu düşünülürse tehlikenin boyutunun ne kadar büyük olduğu görülmektedir. Ambalaj ürünlerinin büyük bir bölümünü PET veya PETE (Polyethylene terephthalate) olup, atık oluşumunda önemli bir ağırlığa sahiptir. Özellikle içme suyu, meşrubat, meyve suları, gıda ambalaj, temizlik ürünleri gibi yoğun tüketimi olan ürünlerin ambalajlarında kullanıldığı görülmektedir. Bu nedenle PET ile üretilmiş ambalajların atık haline gelmeden hammaddenin ikincil kullanıma dönüştürülmesi atık oluşumunu azaltmak için kullanılan bir yöntemdir. Bu noktada tasarım malzemenin ikincil kullanımını destekleyici bir kavramdır. Bu çalışma, PET ambalajlarının dönüşümünde dönüşüm işleminin yanısıra tasarımın önemi ve yönlendiriciliği ele alınacak, geri dönüşüm (recycle) ve ileri dönüşüm (up-cycle) yöntemleri ile tasarımın atık yönetimindeki etkisi incelenecektir. Literatür araştırmasının yanında örnek tasarım ve dönüşüm çalışmaları incelenerek, tasarımın PET dönüşümündeki etkin yapısı değerlendirilecektir.