Covid-19 Pandemi Sürecinde Sözleşmelerde Hak Talebi Yönetiminin Değerlendirilmesi Ve Örnek Olay Incelemesi

Abstract

Bu araştırma ile salgın hastalık (pandemi) olarak ilan edilen COVID-19 hadisesinin borçlunun sorumlu olmadığı yükümlülüklerin pandemi sonrası zorunlu yükümlülükleri arasına girmesi, sorumlu olduğu yükümlülüklerinin de imkansızlıklar ve aşırı ifa güçlüğü hükümleri doğrultusunda yerine getirilememesi ve/veya sözleşme süresi içerisinde tamamlanamaması hususları sözleşmelerde değerlendirilerek, bu doğrultuda sözleşmelerin mücbir sebep (force majeure) ve uyarlama (hardship) hükümleri ile yapılacak hak taleplerinin (Claim)  irdelenmesi amaçlanmaktadır. Burada önemli olan sözleşme taraflarının karşılıklı uğradıkları olumsuz etkileri ortaya koyarak ve yine karşılıklı menfaatlerinin eşit olarak korunmasını esas alarak kazan-kazan ilkesinin (win win principle) işletilmesini sağlamak olduğundan, pandeminin ortaya çıkardığı riskin sözleşme tarafları arasında eşit şekilde paylaşılması önem arz etmektedir. Bunun ne şekilde yapılabileceği ise her bir somut sözleşme ilişkisinin özelliklerine göre ayrı ayrı tespit edilerek mümkün olabilir. Bu çalışmada; Sözleşmelerde bulunan mücbir sebep veya uyarlama maddelerinin, pandemi nedeniyle aşırı ifa güçlüğüne sebebiyet vermesi ve sözleşme tarafları üzerinde oluşan olumsuz etkilerin çözümleme uygulamalarının ve bu uygulamaların sürdürülebilirlikle olan ilişkisinin anlatılması amaçlanmaktadır.